Premio Alberto Gende para Traski e O Camiño dos Faros

Este venres 27 de decembro ás 11 da noite entréganse os Premios Alberto Gende en Carballo, que este ano van para Traski Costa da Morte e O Camiño dos Faros.

ESPERÁMOSVOS A TODOS OS TRASNOS QUE QUEIRADES VIR CO VOSO TRASKIFORRO PRA RECOLLER ESTE PREMIO QUE É DE TODOS E QUE RECOLLERA O NOSO MATEO, UN TRASNIÑO DE 7 ANOS QUE REFLEXA COMO NINGUEN ESTE ESPÍRITU TRASKI.

Os trasnos non queremos premios, o noso maior premio é que a xente faga O Camiño dos Faros, e ese penso que ímolo gañando pouco a pouco.

Pero este premio é moi especial. O noso amigo Alberto deixounos, antes do seu pasamento, unha última obra, un logo maxistral que é este Traski.

Nós queriamos algo que fose característico desta costa, algo que orientase aos viaxeiros no seu viaxe por esta Costa da Morte. Baraxamos moitas opcións e quedámosnos con dúas: Alberto decía un percebiño e nós queríamos un trasno. Ao final, despois de darlle un par de voltas, decidimos que fora o trasno, mais que nada pola maior posibilidad de moverse ou o que fixera falta, ademáis de representar mellor a maxia desta terra.

Unha vez decidido, Alberto non precisou máis que darlle un par de trazos e facer este trasno que ten moito del, sobre todo, ese brilliño nos ollos.

Nese momento, Traski era unha parte máis dun proxecto turístico da Costa da Morte e permaneciu descansando un tempo. Non tiña nada que ver co Camiño dos Faros, que aínda non existía e non era máis que unha idea lonxana que algún día queriamos facer.

Foi a partires do verán do 2012 cando, meses despois de deixarnos Alberto, decidimos coller con máis forza que nunca aquel vello proxecto dun camiño que unise pola beira do mar toda a costa entre Malpica e Fisterra. E reciclamos o Traski porque era perfecto para esta aventura.

Alberto estivo sempre con nós neste Camiño e sempre estará con nós. Un gran ARTISTA, polifacético e, sobre todo, un gran AMIGO. Coido que nunca me rin tanto cunha persoa como con él e algún dos pitirrichis. Podería estar falando horas, recordando detalles e moitas risas, pero prefiro que moitos deses recordos permanezcan nas nosas cabezas, e de seguro permanecerán por sempre.

Por eso este premio nos fai moita ilusión, moitísima máis do que vos poda parecer. E estaremos alí todos os trasnos pra recibilo. Queremos que estedes todos os que poidades. Esperámosvos a todos!

TRASKI NON É NENGUNHA PERSONA. TRASKI SON UN GRUPO DE TRASNOS QUE RECORREN ESTE CAMIÑO DOS FAROS DENDE MALPICA A FISTERRA INSPIRANDO A OUTROS PARA QUE OS SIGAN

2ª Edición: Festa Fin do Camiño

Como colofón, todos los trasnos celebraron el fin de este Camiño dos Faros con una queimada, con la que Roberto Traba Velay resumió perfectamente esta aventura. Voltaremos!

De Malpica ata Fisterra
bordeando todo o mar
viñeron abrindo paso
como se fora un cantar
unha tropilla de trasnos
que gosta de camiñar.

Ao primeiro eran moi poucos
media ducia e máis dous cans,
logo foron vinte e cinco
e despois viñeron máis
tantos tantos tantos tantos
que non se podían contar.

Trasnos de todas as bandas
da aldea e máis da cidá
Trasnos altos, trasnos baixos
novos, vellos, que máis da,
Trasqui-lentos, trasqui-raios,
trasqui trasqui triquitrá

Todos facendo trasnadas
indo de aquí para alá
buscando entre os verdes toxos
un sitio por onde pasar
e pintando flechas verdes
nunha pedra ou nun piñar
para que o canso viaxeiro
poda o camiño atopar.

Sen importarlle as vexigas
nin as dores de riñón
o primeiro día chegaron
ata a praia de Niñóns.
Como quedaron contentos
con aquela expedición
decidiron que a viaxe
tivera continuación.

Na segunda das etapas
de Niñóns a Ponteceso
camiñaron tan campantes,
tan lixeiros e tan tesos.
que eu non sei porque sería
máis agora que o penso
sería que ca experiencia
xa levaban menos peso.

Chegou o terceiro día
de Ponteceso ata Laxe
por Dombate e por Borneiro
proseguiron a viaxe
entre cantigas e lendas
de druidas e brevaxes
levando na súa mochila
a ilusión coma equipaxe.

Para a cuarta das xornadas
que remataba en Arou
xa superaban o cento
e todo o mundo notou
que había moitos máis trasnos
aos que a idea lles gustou
e dixéranse a sí mesmos
eu con eles tamén vou.

O quinto día de marcha
por ahí xa están contando
que os trasnos por Camariñas
pasar, pasaran cantando.
Foi cousa de non creere
pero din que o irse marchando
as trasnas de Camariñas
quedaban todas lavando.

Media ducia de xornadas
para chegar a Muxía,
entre choros, tendinitis
gargalladas e alegrías
entre paisaxes abertos,
pola costa e pola ría
debuxando flechas verdes
pra marcar a travesía.

Deixando a Vila da Barca
dirixíronse a Nemiña
era a penúltima etapa
e amigos ¿quén o diría?
case case aberto estaba
aquelo en que ninguen cria.
Aquel camiño entre faros
xa non era unha utopía.

Pero foi na octava etapa
cando na praia da Serra
os trasnos déronse conta
de que o círculo se cerra.
De que temos nova ruta
para a xente desta terra
que queira vir camiñando
dende Malpica a Fisterra.

Quizais foran poucos días,
porque solo foron oito
pero en todas as xornadas
todos aprenderon moito

Aprenderon de paxaros
con Jose Luis Rabuñal
que faloulles de gaivotas
e dun correlimos xenial
que ven emigrando de Alaska
voando moi natural.

Tamén foi cousa moi boa
escoitar a Lito Eiroa
que na cida de Borneiro
doulles tamaña lección
que quitaron o sombreiro
ante a súa disertación.

Ou disfrutar “de lo lindo”
oindo a Terceira Vencida
tocar na ventana de Laxe.
Ir un día de mañán
a facerlle unha homenaxe
a Manfred o alemán,

Escoitar a Rafa Lema
contarlles algunha historia
ou disfrutar ca memoria
da fareira do Vilán,
e tamén dese cronista
o que chaman Suso Lista
E que “mecajona tos”
dixo ¿para mariñeiros?,
para trasnos aquí nos.

Aprenderon moito sí,
tanto cousas importantes
como outras pequeniñas
non menos impresionantes
cousas de trasnos anónimos,
que son moi reconfortantes.

Reconfortolles a todos
un trasno chamado Mateo
que camiñou toda a ruta
como caido do ceo
con tan soio seis aniños
ainda hoxe non o creo.

Fliparon co cachondeo
dos de Corme e o seu Komando,
alegres en cada etapa.
Co seu humor vacilando
ata as pedras do camiño
acabaron contaxiando.

A Trasna Oliva berraba
Trasnos Trasnos Trasnos Trasnos
a cada paso que daba.
A Trasna Marina no Rostro
cunha caixa de cervexas
a todos ela agardaba.
Outra trasna camiñaba
e en cada praia que vía,
de resollo se tiraba
estivera quente a auga
o moi fría ou conxelada

Todo saíu perfecto,
no chovío case nada,
e non houbo un accidente
en ningunha das xornadas.
E pra desplazar a xente
ca camiñata acabada
viñan os da empresa Pombo
e a todos a casa levaban,

¿qué máis se pode pedir?
Diríalle eu a Ramon
que ao fin puido conseguir
o que foi unha ilusión
e agora é unha realidade
non máis grande que unha casa
senon máis que unha mansión.

Camiño a beira do mar,
maravillosa viaxe
que entre calmas e oleaxes
un día terei que andar.

Eu dende aquí xa prometo
afirmo proclamo e pronuncio
e públicamente xa anuncio
con moitísimo respeto
ante esta concurrencia
que xuro pola existencia
farei presto esa viaxe
e que para camiñar
nada malo hei de levar
non necesitarei brevaxes,
nin pastillas, nin dopaxes,
Así que trasnas e trasnos,
Amigos fareivos caso
e poreime a camiñar
pois xa quero disfrutar
sen dilacción nin retraso
para levar na equipaxe
un paisaxe en cada paso.

E sin máis escomencemos
a prender esta queimada.
Que apaguen todas as luces
e que xurdan as palabras
para que o lume na noite
bendiga as vosas trasnadas.
Que teñades boas festas
alegres e iluminadas
que o ano novo non traia
polo menos cousas malas
e que sexades felices
cada un na vosa casa
e nesta casa de todos
Galicia da nosa alma
a que cantan os poetas
e por onde os trasnos andan

2ª Edición: Etapa 8 (Nemiña – Fisterra)

APOTEOSICO FINAL DO CAMIÑO DOS FAROS
El sábado 21 de diciembre más de 120 trasnos se levantaron tempranísimo para hacer esta última etapa del Camiño dos Faros que los iba a llevar hasta Nemiña, en un día que comenzó negro y acabo diluviando en los kilómetros finales.

Por delante, 26 largos kilómetros que no amedrentaron a estos personajes verdes que cada 15 días surcaron este paraíso de la Costa da Morte.

O Camiño dos Faros es una ruta que se puede hacer todo el año. Hay días como el del sábado que te vas a mojar un poco, pero a cambio vas a disfrutar con esos paisajes de mar salvaje que sólo puedes encontrar aquí. Y eso fue lo que hicimos los trasnos, disfrutar de esa fuerza que nos fue llevando poco a poco hasta nuestro destino en Fisterra.

200 kilómetros divididos en 8 etapas que los trasnos exploradores descubrieron y diseñaron hace ahora un año y que dieron a conocer en este 2013 a todo el que quiso disfrutar de esta aventura.

Y el final de fiesta no pudo haber sido mejor, con el concierto de la Burillo Band y el cocido posterior, donde la alegría se desbordó.

Nace la Asociación O Camiño dos Faros

El 21 de Diciembre del 2013 llegábamos a Fisterra en el final de la segunda edición.  Y llegábamos con una idea clara: queríamos seguir siendo trasnos… pero si queríamos que O Camiño dos Faros tuviera futuro y no nos la jugásemos cada día no podíamos seguir fuera del sistema.

Ese día de la cena nació la Asociación O Camiño dos Faros, con un único fin: que O Camiño dos Faros exista y perviva en el tiempo, tal como lo diseñaron los trasnos, y lo haga mucha gente con el máximo respeto a la naturaleza.

Monte Castelo de Lourido

Otros fines complementarios a este principal son:

  • Promocionar esta ruta en todos los ámbitos y a todos los niveles como un destino de naturaleza y sostenible
  • Concienciar y defender este tramo de la Costa da Morte para que siempre esté libre de cualquier especulación y que nosotros y generaciones futuras lo podamos disfrutar como está ahora.
  • Inspirar, fomentar y apoyar cualquier iniciativa tanto pública como empresarial que cumpla el fin principal da asociación.
  • Hacerlo todo con una filosofía de bajo coste, máxima eficiencia y máxima transparencia.

Ver los Estatutos de la Asociación O Camiño dos Faros >>

Y contamos con todos vosotros. Si cada uno aportamos un poco de lo que sabemos hacer podemos llegar a algo muy grande y, a la vez, respetuoso con este tesoro que tenemos. O Camiño dos Faros es un patrimonio de la Costa da Morte y los trasnos lo disfrutamos. Pero no es nuestro… es de todos. De todos vosotros y de los nietos de vuestros nietos.

2ª Edición: Etapa 7 (Muxía – Nemiña)

El viernes 6 de Diciembre, con un hermoso día, 120 trasniños salimos de Muxía a recorrer los 24 kilómetros que nos separaban de la playa de Nemiña.

Gentes de toda Galicia, cada vez más y de más sitios, se metieron la panzada de estar a las 8 de la mañana en el punto de la quedada para disfrutar de esta etapa, para algunos la más dura de todo el recorrido. En el grupo de todo…Erasmus alemanes, trasnos argentinos, uruguayos, niños, jóvenes, mayores, trasnos de todo tipo…

Salimos a las 9 de la mañana de Muxía camino de Lourido y del primer puerto de montaña: el Monte Cachelmo que poco a poco lo vamos subiendo mejor. El truco como siempre en pararse, dar la vuelta, descansar y disfrutar del paisaje. El premio final, unas vistas únicas de Camariñas, toda la ría, Muxía y Punta Buitra.

Desde el Cachelmo un sube y baja para alcanzar Punta Buitra y recorrerla hasta el final donde las vistas de toda la ensenada de Cuño son de las mejores panorámicas de la ruta.

Una vez subido a la cima del monte Buitra bajamos de nuevo, esta vez a Cuño, donde algunos decidieron hacer una pequeña parada antes de iniciar la última subida, la de Monte Pedrouzo, donde, en las rocas de la cima, los trasnos dieron cuenta del avituallamiento con las vistas puestas en Touriñán. Piedras que poco a poco se van convirtiendo en otro lugar mágico del camino.

En esta etapa de grandes desniveles, el plato fuerte viene bajando a Moreira, con un ojo en el suelo y otro en el azul del mar, que brilla aquí como en pocos sitios.

Una vez llegados abajo hicimos una parada de agrupamiento para ya dirigirnos todos juntos al Faro de Touriñán, donde nos relajamos un poco después del tute de etapa que llevábamos. Allí, delante del faro, otro lugar para disfrutar de esta Costa da Morte.

Desde allí, el final de etapa nos llevó por el Coído de Touriñán hasta el mirador de la carretera a Nemiña justo en el momento de la puesta de sol. A seguir disfrutando que lo teníamos bien merecido. Ya anocheciendo acabamos esta etapa en la playa de Nemiña, donde el Bar Saburil nos ofreció los pinchos del final.

Sólo nos queda una etapa para llegar a Fisterra, que haremos el próximo 21 de diciembre. Os esperamos a todos para finalizar como se merece este Camiño dos Faros, que va creciendo poco a poco gracias a todos vosotros.

2ª Edición: Etapa 6 (Camariñas – Muxía)

El sábado 23 de noviembre 110 trasnos valientes salimos de Camariñas para recorrer los 32 km de esta larga etapa que nos iba a llevar hasta Muxía en un recorrido de unas nueve horas y media. Con nosotros, un día de otoño espectacular para caminar.

Después de pasar las playas de Area da Vila y Lingunde nos metimos por la Ensenada da Basa que pudimos recorrer por su orilla hasta la salida en Xaviña. Desde allí recorrimos toda la Ruta da Insua hasta la Playa de Ariño, donde hicimos una pequeña parada para reagruparnos antes de salir al asfalto para cruzar Tasaraño, Dor, Allo y llegar a Ponte do Porto, donde atravesamos todo el paseo fluvial en dirección a Cereixo.

Allí, en poco espacio, pudimos disfrutar de un estupendo paseo con un molino de mareas, la iglesia de Santiago, un impresionante carballo y las Torres de Cereixo. Como íbamos bien de tiempo hicimos otra pequeña parada.

Desde allí, recorrimos el tramo de carretera hasta desviarnos por un bosque en dirección a la Playa de Area Grande, a la que bajamos para encontrarnos otra vez con la desembocadura del Río Grande. Cruzamos toda la playa y subimos por el pinar para llegar a la playa de Leís, que atravesaremos para llegar al faro de la Playa de Lago, donde nos dimos un merecido descanso de unos 40 minutos antes de afrontar la segunda parte de esta larga etapa.

Salimos de la playa de Lago, atravesando el puente por la carretera, y cojimos una pequeña senda a la derecha que nos acercó a Merexo, recorriéndolo por el centro de la aldea, con vistas panorámicas a su pequeña bahía. De allí nos dirigimos a Os Muiños donde hicimos la ruta de los molinos del río Negro, conjunto de varios molinos rehabilitados, que conectan un tramo de río de 1500 metros hasta la playade Os Muiños.

Desde Chorente la etapa nos llevó por el Bosque de Chorente, desde el que ya veíamos Muxía, a la que llegamos después de atravesar las playas de Espiñeirido y A Cruz.

El final de la etapa fue lo más espectacular. Atravesamos Muxía en dirección a la Iglesia de Santa María para, desde su campanario, alcanzar la cima del Monte Corpiño y contemplar otra estupenda puesta de sol de este Camiño dos Faros. Desde allí, bajamos hacia la Punta da Barca, con el faro, el santuario de la Virxe da Barca y todas esas piedras que hacen este lugar mágico.

Para rematar y bajar al pueblo, recorrimos el paseo de Muxía desde el monumento a los voluntarios hasta la playa de O Coido, zona cero del desastre del Prestige. Por el camino nos encontramos con otro tesoro etnográfico, el secadero de congrios.

Como final de etapa con todos los trasnos y para comentar nuestras impresiones, nos reunimos en el bar A Mariña de Muxía, donde nos tenían preparados unos sabrosos pinchos.

2ª Edición: Etapa 5 (Arou-Camariñas)

El sábado 9 de noviembre amanecía cubierto pero eso no impidió a 85 trasnos hacer la quinta etapa del Camiño dos Faros entre Arou y Camariñas. Sin duda, uno de las mejores tramos, el origen de la Costa da Morte.

La primera parte de la etapa es un tramo de coídos de cantos rodados en medio de un paisaje único, hasta llegar al pequeño Puerto de Santa Mariña. La lluvia arreciaba pero el espectáculo continuaba subiendo a la duna de Monte Blanco, desde la que vimos una de las panorámicas más espectaculares del Camiño dos Faros, con la duna, la playa do Trece, toda la Punta Boi y el Cementerio de los Ingleses. Allí arriba, con viento perpetuo, las sensaciones son difíciles de describir.

Desde allí bajamos por la duna a la Playa do Trece, que atravesamos hasta llegar al Cementerio de los Ingleses. Después del avituallamiento, el escritor e investigador Rafael Lema nos dió una charla magistral y perfectamente documentada, tanto del topónimo de Costa da Morte como del Serpent y de la falsa leyenda de raqueros que tiene esta costa. Por suerte, dejó de llover en el momento justo, manteniéndose seco el resto de la etapa.

El camino de Punta Boi a Vilán nos lleva por todas las playas de Reira, a través de una cómoda senda que recorre este litoral salvaje y solitario hasta subir por Monte Pedroso y llegar al Faro Vilán.

Faro Vilán es uno de los símbolos de este camino. Allí nos esperaba Cristina Fernández, farera de Cabo Vilán y una de las primeras mujeres fareras de España. Después de la típica explicación del faro y todos sus componentes, nos alegró la charla con un sinfín de anécdotas de su Vida en el Vilán. Entrañable y muy divertida.

Desde Vilán nos acercamos a Camariñas por otra senda que recorre todo el litoral, pasando por la capilla de la Virxe do Monte y el Castillo para finalizar la etapa en el centro de Camariñas, al lado del puerto pesquero.

En esta edición del Camiño dos Faros queremos que la gente que venga de fuera conozca además el ambiente de nuestros pueblos mrineros. En el Bar Curbeiro tomamos unos pinchos riquísimos comentando la etapa.

2ª Edición: Etapa 4 (Laxe – Arou)

El sábado 26 de octubre los trasnos salimos otra vez a disfrutar del Camiño dos Faros. Despues de una semana con muy mal tiempo, las condiciones eran las mejores para recorrer los 17 kilómetros entre Laxe y Arou, que nos acercaba al corazón de la Costa da Morte.

Más de 120 trasniños venidos de todas las partes de Galicia y de fuera (ya es difícil saberlo) comenzamos en Laxe a primera hora de la mañana visitando el puerto y la Iglesia de Santa María da Atalaya para, desde allí, dirigirnos al Faro por la Ruta da Insua. Desde el faro tuvimos una amplia panorámica de la Ría de Corme y Laxe y de toda la ruta que nos esperaba hasta llegar a Camelle.

Muy cerca del faro, disfrutamos de dos curiosidades de la naturaleza: la Furna de la Espuma y la Playa de los Cristales. A partir de ahí, iniciamos una senda que nos llevará hasta el Peñón de Soesto, con unas impresionantes vistas de toda la Ruta da Insua y de la playa de Soesto.

En Soesto hicimos la primera parada antes de recorrer la Punta de Catasol y la Playa de Arnado, llegando a la espectacular playa y lagunas de Traba. Allí, en Mórdomo hicimos la parada de avituallamiento.

Desde Mordomo, al final de la playa de Traba, sale un camino que nos lleva por otro paisaje espectacular de este Camiño dos Faros. Toda esta costa en dirección a Camelle te traslada a un cuento en el mundo de las grandes piedras. Piedras de todas las formas y tamaños en otro paisaje único de este Camiño dos Faros hasta llegar a la cala de Sabadelle, antiguo puerto ballenero.

Camelle es otro punto clave de la ruta. Entramos por su playa y pequeño puerto pesquero para llegar al muelle donde están los restos del Museo de Man. Este es el bajón de la etapa, descubrir como un pueblo y unas administraciones no son capaces de conservar un legado que, seguramente, fuese una fuente de ingresos para todos. No creemos que sea cuestión de dinero, sólo de voluntad y ganas. A pesar de todo lo que nos encontramos allí, pensamos que con la ayuda de todos aún es posible salvarlo y crear algo de lo que Man estuviese orgulloso. Pero debería ser ya!

Desde allí el final de la etapa nos llevó por pequeños caminos costeros hasta Arou, donde terminamos con unos pinchos en el Bar Galicia esta corta pero intensa cuarta etapa del Camiño dos Faros.

La próxima será el día 9 de noviembre y nos llevará desde Arou a Camariñas por el corazón de la Costa da Morte.

Un paisaje en cada paso